‘Türkiye dışarıda bir savaş, içeride ise bir güvenlik rejimine dönüştü’ - Salih Zeki Tombak

2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesinden savunmaya ve güvenlik harcamalarına ayrılan pay bu yıl da arttırıldı. 2021 yılı güvenlik bütçesi kapsamına giren İçişleri Bakanlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’na toplamda 148 milyar 471 milyon 798 bin TL ayrıldı. Milli Savunma Bakanlığı’nın 2021 Yılı Bütçe Teklifi, 2020’ye göre 7 milyar 625 milyon 597 bin TL artarak, 61 milyar 484 milyon 939 bine yükseldi. 2021 yılı için Milli Savuma Bakanlığı bütçesi, Adalet, Çevre ve Şehircilik, Enerji ve Tabi Kaynaklar, Gençlik ve Spor, Dışişleri, Tarım ve Orman, Ticaret, Ulaştırma ve Altyapı, Sanayi ve Teknoloji bakanlıklarının bütçesini geride bıraktı.

Jandarma Genel Komutanlığı’nın bütçesi ise bir önceki yıla göre 4 milyar 698 milyon 763 bin TL artarak, 27 milyar 666 milyon 880 bin TL oldu. Bütçesi arttırılan diğer kurum ise Emniyet Genel Müdürlüğü oldu. 2020 yılında 38 milyar 978 milyon 189 bin TL bütçe ayrılan Emniyet Genel Müdürlüğü için 2021 yılında 44 milyar 555 milyon 427 bin TL ayrıldı.

İçişleri Bakanlığının 2021 Yılı Bütçesi de 2020 yılına oranla arttı. Buna göre 2020 yılında 9 milyar 672 milyon iken, bu rakam 2021 yılı için 10 milyar 665 milyon oldu. Milli İstihbarat Teşkilatı’nın bütçesi ise 2020 yılında 2 milyar 182 milyon 381 bin TL olan bütçesi 2021 yılında 2 milyar 628 milyon 749 bin TL oldu. 

Yine büyük bir kısmının güvenlik harcamalarına akıtıldığı düşünülen örtülü ödenek gideri olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan, bütçenin binde 5’ini harcanabilecek. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yana örtülü ödenekten 19 Milyar TL harcandı. 2021 bütçesinde ise 6 milyar TL’yi geçen bir rakam örtülü ödeneğe ayrıldı.

Türkiye’nin savunma ve güvenlik bütçesi bizlere ne anlatıyor? Bayraktar, Aselsan ve BMC gibi şirketler başta olmak Türkiye savunma sanayisi ne üretiyor ve karşılığında ne kazanıyor?

ABD ordusundan sonra sınır dışında en çok hareket eden ordu olan TSK’nin, Libya, Suriye, Irak, Kosova, Afganistan, Doğu Akdeniz, Somali gibi dünyanın birçok coğrafyasında olmasının bütçe maliyeti nedir? 

Bu ve diğer başka bir çok soruyu Ahval Forum’da Demokrasi İçin Birlik Platformu Koordinasyon Üyesi Salih Zeki Tombak ile konuştuk.
 
Ahval Forum'da öne çıkan başlıklar şöyle:

“Türkiye hükümetleri kendi halkının demokratik isteklerine karşı bir iç güvenlik devleti oldu hep. Fakat son 20 yılda başka bir aşamaya geçtik. Türkiye hem bir savaş rejimi hem bir iç güvenlik rejimine dönüştü. İç güvenlikte de sürekli bir yedekleme gücü oluşturuluyor. Yani orduya karşı emniyet, sonra bekçiler, korucular… hepsi birbirinin yedeği. Ordunun yedeğinde selefi cihatçı örgütler var. MİT geçmişte sadece bir istihbarat örgütüydü, uzunca bir süredir MİT bir operasyonel örgüt. Dolayısıyla çok katmanlı birbirini sürekli yedekleyen ve içindekilerinde kendilerini güvende hissetmediği sürekli yedekleme araçlarının düşünüldüğü bir yapıdan bahsediyoruz. Diğer taraftan savunma bütçesine sadece içişleri ve MSB olarak bakmayalım. Diğer taraftan İletişim Bakanlığı diye bir propaganda bakanlığı var ve Diyanet İşleri Başkanlığını da bir güvenlik örgütü olarak düşünmek lazım artık. Savunma Sanayi Başkanlığı var.  Dolayısıyla sözüne ettiğimiz güvenlik bütçesinin içerisine bunlar da var. Bir de örtülü ödenekten MİT’e aktarılan operasyonel bir para var. Yani Türkiye bütçesinin görünenin çok daha büyük bir bölümü güvenlik ve savaş için kullanılıyor.“

“Savunma sanayinde 2002 yılında toplam 59’a yakın firma vardı. Bugün 1459 firma var. Sayıların çokluğu yanıltıcı olmasın bunların önemli bir kısmı Türkiye devletinin doğrudan kendi kurumlarıyla tedarik ettiği silah ve donanımlar. Bunlara aracılık edip komisyon almak için kurulmuş AKP yakınlarınından oluşan büyük bir firma kalabalığı var. Bunlar savunma sanayinin asalakları ama…” 

“NATO ve BM’nin bütün görev birliklerine asker veriyoruz. Bundan kaynaklanan bir hareketlilik var. Kıbrıs'ta 40 bin asker var. Afrika’da uzunca bir süredir geleneksel sömürgecilik faaliyetleri tasfiye oldu… Afrika ülkelerde aynı dili konuşan ve aynı inançtaymış gibi görünen ve onları kullanabileceğini düşünen bir Türkiye var.”

Ahval Forum’un tamamını Youtube’dan izleyebilirsiniz: