'2021 Bütçesi, rant üretme ve rantı paylaşma bütçesidir' - Prof Haluk Levent

2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’nin Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda görüşmeleri devam ediyor. TBMM Genel Kurulu'nda görüşmeler Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın bütçe sunumu ile başladı. Oktay, Türkiye ekonomisinin 2019’un son çeyreğindeki yüzde 6,4 oranında güçlü bir büyüme performansının etkisiyle yılın tamamında yüzde 0,9 oranında büyüyerek küresel kriz sonrasındaki kesintisiz yıllık büyüme eğilimini sürdürdüğünü söyledi.

Oktay, "2020 yılının ilk çeyreğinde birçok ülkeden pozitif ayrışarak yüzde 4,5 oranında büyüme kaydedilmesine karşın, salgının tüketici davranışı üzerindeki etkileri ve salgının yayılmasına engel olmak için alınan önlemlerin ekonomik faaliyeti sınırlandırması, ayrıca salgına bağlı olarak dış talepteki daralma sonucunda net mal ve hizmet ihracatındaki gerileme nedeniyle yılın ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisi yüzde 9,9 oranında daralmıştır. Tekrar uygulamaya konulan salgın kısıtlamalarına rağmen, 2020 yılını pozitif bir büyüme ile kapatmayı öngörüyoruz. Ekim ve Kasım ayına ilişkin ilk öncü göstergeler de bu beklentimizi doğrular niteliktedir" diye konuştu.

Nitekim Oktay bunları söylerken, yılbaşından bu yana Türk Lirası Dolar karşısında yüzde 24, Euro karşısında yüzde 30 değer kaybetti. Türkiye’nin milli geliri 892 milyar dolardan 736 milyar dolara geriledi. Merkez Bankası’nın kasasında para tükendi ve 47 milyar dolar borçlandı. 2014-2019 yılları arasında Sayıştay raporlarına göre, 61 milyar 719 milyon kur farkı ödendi. Türkiye her yönüyle derin bir ekonomik krizinin içerisinde. İşsizlik oranları yüzde 30’u geçmiş durumda. TÜİK verilerine göre enflasyon yüzde 14,3 olarak açıkladı. Diğer taraftan tüm dünyayı sarsan Covid-19 salgını… 

Mevcut tablonun içinde Meclis’e sunulan ve görüşmeleri devam eden 2021 yılı bütçesini Prof Haluk Levent Ahval Forum’da değerlendirdi.

Levent’in değerlendirmelerinde öne çıkan başlıklar şöyle:

“Bir önceki Hazine Bakanımız sayın Berat Albayrak dövizin ateşinin çok yükseldiği zamanlarda, ‘ben dövizle ilgilenmiyorum’ demişti. Anlaşılan şimdiki Hazine Bakanı da bütçe ile ilgilenmiyor. Belki de ortada ilgilenilecek bir bütçe yok. Çünkü şu an konuşulan bu bütçenin dayanak olarak kabul ettiği rakamlar orta vadeli programın ilan ettiği rakamlardır. Dayanak olarak alınan orta vadeli programın 3 yıl sonrası için öngördüğü döviz kurunu biz zaten 1 ay önce geçtik…”   

“Hükümet kendi gündemine göre bütçe yapıyor. Bu gündem halkın gündemine uymuyor. Çünkü Covid belasından ölüyoruz. Covid de öldürmüyor Covid ile ‘mücadele’ yöntemi öldürüyor… Kamu özel işbirliği projelerinin parasını ödemek için kapatmaya gidemiyorlar. Kesinlikle hiçbir işlevi olmayan, verimsiz projelere yani ‘Çukurova’ya havaalanı, Çanakkale'ye köprü, Kanal İstanbul'a para ayıracağım’ diyor. Bizim bunların hiç birine ihtiyacımız yok ama bunlar rant üretmek için çok uygun projeler. Dolayısıyla bu bütçe bir rant üretme ve bu rantı paylaştırma bütçesidir. Bu bütçenin halkın gündemine değen en ufuk bir noktası yok.” 

“Güvenlik harcamalarına gelirsek, bugün Türkiye 14 ülkede askeri faaliyet yürütüyor. İktidar fetihçi bir zihniyet dünyasıyla etrafa askeri faaliyet alanını genişletmek gibi bir programı var. Bu zihniyet başlı başına problem ama kendileri açısından da bir problem var. Ekonomik yapı bu tür bir zihniyeti destekleyecek kadar güçlü değil. Dolayısıyla bunun halka maliyeti oralarda kaybedilen canlar olmayacak. Türkiye böyle saldırganlaştıça büyük bir yalnızlığa gömülüyor. Bunun da maliyeti olacak şöyle…” 

“Bu bütçe rafa kaldırılıp yerine bir acil durum bütçesi hazırlanmalı…”